maart 2, 2021

McDonald’s – Een ode aan… De Gouden Bogen (frituurweek)

Jaja, McDonald’s, wie had dat gedacht? Een artikel op een hier en daar ietwat pretentieuze ‘gastroblog’, zoals ik het zelf noem, over één van de grootste fastfoodketens van de wereld. En toch past het perfect op mijn site! Waarom? Omdat ik gek ben op McDonald’s. Het is deze week frituurweek op Madame Sjalot en zodoende wilde ik een ode brengen aan mijn favoriete fastfoodrestaurant. Ik vertel je er in dit artikel alles over!

NB: Eerst maar even een disclaimer. Ik zeg niet dat de McDonald’s gezond is, dat je er elke dag moet eten en dat het bedrijf ethisch of moreel verantwoord is. Dat moet iedereen voor zichzelf beslissen. McDonald’s doe je naar mijn mening niet aan voor haute cuisine of meukvrij eten. McDonald’s doe je aan voor junkfood. En daar is op zijn tijd niets mis mee. Ik word (helaas) op geen enkele manier gecompenseerd om dit artikel te schrijven. Was het maar zo’n feest. Dus, McDonald’s, als je meeleest: ik wil wel een lifetimesupply barbecuesaus!

De meeste mensen die ik ken, slaan stijl achterover als ik vertel over mijn liefde voor de Gouden Bogen (zoals ik de Mac liefkozend noem). Omdat ik nogal een foodsnob ben, denken ze dat ik mijn neus optrek voor machinaal gefabriceerd fastfood. En dat snap ik eigenlijk wel. Ik propageer zoveel mogelijk zelf te koken, we eten zelden vlees van de supermarkt en wij eten vrijwel altijd gerechten die we zelf maken zonder kant-en-klaartjes.

Echter, rond mijn verjaardag kies ik, naast een fancy restaurant, graag óók voor een rondje Maccy D. Op vakantie wil ik altijd de lokale McDonald’s proberen (is toch anders dan thuis) en toen ik mijn rijbewijs had gehaald, moest en zou ik een rondje door de McDrive. Ik vind de McDonald’s nu eenmaal erg lekker qua fastfood en soms heb je daar gewoon zin in. Het punt is: kook zoveel mogelijk zelf en gezond, maar áls je los gaat, doe het dan goed.

McDonald’s en ik

mcdonald's hamburger, kipnuggets, barbecuesaus en homestyle crispy chicken

De liefde voor de McDonald’s is mij niet van huis uit meegegeven. Met mijn vader ging ik zelden tot nooit naar de McDonald’s. Met mijn biologische moeder ging ik dan wel weer regelmatig, maar vaker naar de snackbar. Zo vaak dat ik geen patat meer lustte. Bij de McDonald’s naam ik dus vaak een salade met gegrilde kip en blue cheese dressing, die trouwens uitstekend was. Het was wel wat lastig uit te leggen op kinderfeestjes waarom ik écht geen Happy Meal hoefde…

Ik heb, mede door de overdaad aan patat, enkele jaren gehad waarin ik absoluut niet naar de McDonald’s hoefde. Zo vond ik het op vakantie oprecht zonde om naar een McDonald’s (of welke keten dan ook) te gaan, als je ook naar een pittoresk restaurant kon, waar lokale specialiteiten werden geserveerd. Blijkbaar had ik toen al een obsessie voor alles dat met eten te maken heeft!

Maar zo rond de overgang van de basisschool naar de middelbare school veranderde dit. De Big Tasty werd geïntroduceerd en samen met de salade met gegrilde kip en de beste vanille milkshakes, werden dit mijn favoriete gerechten bij de McDonald’s. Toen kantelde langzamerhand mijn beleving van de McDonald’s. Mijn biologische moeder deed niet graag veel moeite voor het diner, dus was ik tijdens die weekenden zelfs erg dankbaar voor de Mac-optie.

Niet lang daarna opende vlakbij mijn middelbare school een McDonald’s. Alle scholieren kwamen daar regelmatig. Toen ik vijftien was en in een croissanterie voor €2,25 per uur een schamel vrij besteedbaar bedrag bijeenschraapte, had ook ik budget voor dingen als de McDonald’s. En toen is de liefde pas echt gegroeid. Toen de Chicken Grande Salsa op het menu kwam, was ik definitief verkocht. Voor één euro (leve de euroknaller!) had ik een kipburger die knapperig was én door de salsa in balans was qua smaak. Dit combineerde ik dan met zes kipnuggets met barbecuesaus (waarover later meer) voor twee euro et voila: elk tussenuur gingen wij naar de Mac. Maak je geen zorgen, we gingen ook regelmatig naar de Bagels and Beans, maar dat is voor een andere keer.

McDonald’s in film: The Founder

de poster van de founder film (van mcdonald's) met een grote gele M op de achtergrond

Maar eerst even wat achtergrond over de McDonald’s. McDonald’s werd in 1940 opgericht door de broers Richard en Maurice McDonald. Ze startten een hamburgerrestaurant en ontwikkelden in 1948 een strategie waarmee ze supersnel en vers je hamburger konden maken. Bovendien was het restaurant schoon en de service vriendelijk. De standaard was destijds dat je juist erg lang moest wachten op chagrijnige serveersters op rolschaatsen die je bestelling bij je auto brachten. Er lag overal afval. Met het systeem van de broers McDonald hoefde je nooit meer lang te wachten en werd je vriendelijk benaderd.

Dit Speedee Service System vormde uiteindelijk de basis van de moderne fastfood industrie. Deze innovatie heeft nog dagelijks invloed op ons aller leven, want snelheid is de basis geworden van alles wat we willen. Je wacht bijvoorbeeld nooit meer een week op een pakketje. Het ligt tevens ten grondslag aan alle franchises, ook buiten McDonald’s: elk franchise ter wereld werkt tegenwoordig op deze gestandaardiseerde, systematische manier.

In 1953 werden de inmiddels iconische gouden bogen voor het eerst neergezet bij een restaurant in Phoenix. Onder leiding van Ray Kroc, waar de gebroeders McDonald mee in zee gingen in 1955 als franchisehouder, werd het Golden Arches logo gepatenteerd. Kroc nam uiteindelijk de boel over en de broers McDonald verkochten hun aandelen. Als je meer over de ontwikkeling en geschiedenis van McDonald’s wilt zien, kan ik de film The Founder warm aanbevelen. Michael Keaton vertolkt hierin op uitstekende wijze de rol van de sluwe en commerciële Ray Kroc.

De ultieme logistieke operatie van McDonald’s

Hamburger: het meest onderzochte gerecht ter wereld

Uit The Founder blijkt tevens wat voor ongekende logistiek geoptimaliseerde operatie McDonald’s al in de jaren zestig kende. En nog altijd is het proces bizar efficiënt. Over werkelijk elk aspect is nagedacht en nog altijd worden er vele punten verbeterd. De hamburger en Big Mac behoren zelfs tot de meest onderzochte producten van de wereld.

Er is werkelijk niets aan het toeval overgelaten bij de hamburger. Over alles is nagedacht: de schurende sesamzaadjes, het zoete broodje, de lauwwarme temperatuur, de hoeveelheid ketchup en mosterd en het schijfje zure, knapperige augurk. Het leidt er allemaal toe dat de je speekselklieren als een gek aan het werk gaan. Dit wordt door je hersenen geregistreerd als “lekker! Méér!”. Ook topkok Pierre Wind is onder de indruk van hoe goed de hamburger en Big Mac zijn doorontwikkeld. Je hoeft het zelf niet lekker te vinden, om de enorme research die gedaan is naar één simpel broodje te kunnen waarderen.

Al dit onderzoek leidt ertoe dat overal ter wereld bijvoorbeeld die basis hamburger hetzelfde is. Koffie is een goede tip om bij de McDonald’s te halen als je op vakantie bent. Bijvoorbeeld in de dure steden van de wereld óf op plekken waar de koffie niet te zuipen is, kun je bij de Mac een prima bakkie scoren.

Mccafé tassen x twee. Hier haal je koffie van Mcdonald's

Het is overigens niet zo dat het menu of de receptuur van de McDonald’s nooit wordt aangepast. Er wordt altijd rekening gehouden met de gasten en alles wordt geanalyseerd. Soms verandert er dus wel degelijk iets, maar dat gebeurt nóóit spontaan.

Differentiatie strategie van McDonald’s

En toch zijn er verschillen. Zo varieert McDonald’s het assortiment bijvoorbeeld per land. Dat kan te maken hebben met regelgeving of met cultuur. Zo verkoopt de McDonald’s in Nieuw-Zeeland de Kiwiburger, omdat de mensen daar graag een gebakken ei eten op hun burger en de Nieuw-Zeelanders ook wel ‘kiwi’s’ worden genoemd.

Naast dat het Speedy Service System historisch gezien totaal nieuw was, blijft deze machine zich ontwikkelen. Daar heb ik bewondering voor. En dat is niet het enige: iedereen eet bij McDonald’s. Echt iedereen. Zakenmensen die tussendoor snel een koffie willen drinken, gezinnen, mensen onderweg (of op vakantie), jongeren: er zijn maar weinig mensen die nog nooit bij McDonald’s zijn geweest.

Vegetarische kaas

mcdonald's smeltende kaas op een burger met frites — De gesmolten kaas op de cheeseburger

Wat uit het streven naar nog meer efficiëntie in het productieproces voortvloeide, was het probleem van het smeltpunt van kaas. Kaas smelt pas bij 55 graden Celsius. Dat duurde McDonald’s te lang, want de burger moet dan langer op de plaat liggen en de klant langer wachten. Dus ontwikkelde McDonald’s een kaassoort die sneller smelt, zodat de burger sneller klaar was. En tijd is geld, zéker bij McDonald’s!

Deze kaas werd destijds regelmatig als ‘nepkaas’ bestempeld. En dat is eigenlijk ook zo, want McDonald’s verving het dierlijk stremsel van de kaas voor sojastremsel, wat het smeltpunt aanzienlijk verlaagde. Kaas is, in tegenstelling tot wat veel mensen denken, niet vegetarisch. Stremsel wordt gemaakt uit de maag van kalveren. Het stremsel zorgt ervoor dat de melk indikt en uiteindelijk kan rijpen tot een vaste kaas.

Toen McDonald’s ontdekte dat je ook met sojastremsel een product kan maken dat nagenoeg hetzelfde is als kaas, was dit meteen een uitkomst voor vegetariërs. Ironisch genoeg heeft een bedrijf dat grossiert in het gebruik van dierlijke producten, juist de vegetarische beweging een enorme boost gegeven door deze innovatie. Tegenwoordig kun je namelijk heel veel kaas kopen dat gemaakt wordt met vegetarisch stremsel en kunnen vegetariërs met een gerust hart kaas eten.

Transparantie

Bovendien is de Mcdonald’s ondanks alle kritiek een vrij transparant bedrijf en zijn ze meestal eerlijk over de omstandigheden. McDonald’s ligt onder een vergrootglas vanwege de retailformule, het goedkope, ongezonde eten en dierenwelzijns- en milieukwesties. Ook worden er vraagtekens gezet bij de kwaliteit van de producten. In deze aflevering van de Keuringsdienst van Waarde zie je hoe de McDonald’s omgaat met de vragen rondom hun Black Angus burger en eigenlijk verrassend eerlijk was over het eigen product.

Het menu: Van klassiekers tot nieuwe burgers

Een ode in een ode aan… Kipnuggets en barbecuesaus

In de MTV serie Geordie Shore, over losgeslagen adolescenten uit Newcastle die vooral veel drinken, ruziën en seks hebben, zit een meisje dat Chloe Ferry heet. Chloe praat over niets anders dan ‘chicken nuggets‘. Sindsdien voel ik, ondanks onze verschillen, een diepe verbondenheid met Chloe. Er is namelijk NIETS BETER DAN kipnuggets!

De aller, aller, allerbeste kipnuggets blijven voor mij die van McDonald’s. Toegegeven, ik ben nog niet bij alle fastfoodrestaurants ter wereld geweest, maar van wát ik heb geprobeerd zijn ze de beste. Samen met de ongeëvenaarde barbecuesaus, zijn deze nuggets close to perfection.

Live beelden van mij, bedolven onder de kipnuggets

Kipnuggets zijn nergens zo knapperig en heet als bij de McDonald’s. Vroeger kreeg je nog weleens een doosje die al wat langer bij ‘de klep’ (de doorgeefcounter) lag en dat was dan wat lauw en slof. Das war einmal. Tegenwoordig krijg je de kipnuggets perfect. Je kunt ze dus met een gerust hart mee naar huis nemen en thuis opeten.

Daarnaast zitten de kipnuggets strak in hun jasje. Bij vele kipnuggets van andere fastfoodketens laat het paneerlaagje los van de kip. Dat vind ik niks. Ik kan er niet de vinger op leggen waarom dat bij de meeste kipnuggets gebeurdt, maar bij die van McDonald’s is dat in ieder geval niet zo. Het maakt me ook niet zoveel uit, maar het onderscheidt echt het kaf van het koren op het gebied van kipnuggets.

En ja, ik weet dat die dingen er, voor ze de frituur in gaan, vreselijk vies en sponzig uitzien. Ik weet dat er talloze artikelen op internet zijn gewijd aan het feit dat de medewerkers van McDonald’s zelf nooit de kipnuggets willen eten. Ik weet het allemaal. En het kan me echt niks schelen, want ik eet niet elke maand bij de Mac voor de gezonde kost.

Restverwerking

Want de kipnuggets zijn, zoals ik al zei, ongeëvenaard. Je kunt kritiek hebben op het feit dat ze van separatorvlees worden gemaakt. Maar: separatorvlees is vlees dat overblijft van het verdelen van kip in verschillende stukken vlees als filet, bout, vleugel, karkas, etc. Het bot wordt vaak ‘afgeblazen’, zodat elk stukje vlees loslaat. Als dat restvlees wordt geplakt en in een kipnugget-mal geperst. Vandaar ook dat de nuggets drie standaardvormen hebben. Klinkt dat aantrekkelijk? Nee, niet echt, maar het is wel een uitstekende manier om daadwerkelijk al het kippenvlees te gebruiken in plaats van het weg te gooien. Lees: minimale verspilling.

Doordat er geen kipfilet wordt gebruik, wordt de kip optimaal gebruikt én het vlees vetter. Ik ben altijd erg teleurgesteld als McDonald’s weer van die kipfilet chunks heeft. Die raad ik iedereen af, want die zijn erg droog en draderig.

Barbecuesaus

Dan die saus waar ik al kort even over sprak: de barbecuesaus. Ik hoor haast engelengezang als ik eraan denk. Die saus is alles wat barbecuesaus moet zijn. Ja, er zit rookaroma in. Ja, er zit suiker en weet ik wel niet wat voor troep in. Het kan me niet schelen. Ik ga niet naar de McDonald’s voor de gezonde, meukvrije dingen. Die maak ik zelf wel of eet ik in een goed restaurant. Ik ga naar de McDonald’s voor fastfood. En dat krijg je gewoon nergens beter dan bij de Gouden Bogen.

Homestyle crispy (vega)chicken en klassieke hamburger

McDonald’s is, zoals al eerder besproken, beroemd geworden om zijn logistieke proces en de iconische hamburger. Ik vind de hamburger lekker, maar onvergelijkbaar met een hamburger die je zelf maakt. Het zijn voor mij twee totaal andere gerechten, die weinig met elkaar te maken hebben.

Maar de McDonald’s heeft een jaar of twee geleden iets bizars gedaan. Ze hebben zichzelf overtroffen met de Homestyle Crispy Chicken. Dit is de lekkerste burger die ze op dit moment maken. Deze kip is gepaneerd met iets dat op panko lijkt en is daardoor hartstikke knapperig. Het broodje is zoet en zacht, de toevoeging van bacon lekker en de rode uiencompote is top. Het is mijn lievelingsburger van de Mac. Ik vind alleen de tijdelijke specials die hier een variant op zijn (Mexican Salsa, Honey-Mustard), niet goed genoeg qua smaken.

Homestyle Crispy Chicken Veggie

Het enige wat nog beter is dan de Homestyle Crispy Chicken is de Homestyle Crispy Chicken Veggie. Dit is met afstand de beste vegetarische burger met een vleesvervanger die ik ooit heb gegeten. Ik heb normaal een hekel aan vleesvervangers die proberen vlees te benaderen. Met name omdat er veel troep in zit en veel extra stoffen (zoals zout) om de smaak proberen te benaderen. Maar ook omdat ze vooral niet zo goed zijn.

En deze burger smaakt als kip. Ik denk oprecht dat mensen het verschil niet proeven. Dat wil wat zeggen uit mijn mond, want ik proef altijd alles als er mee geklooid is. Vervelend voor mensen om me heen, maar je houdt me zelden tot nooit voor de gek.

De burger is ontwikkeld in samenwerking met Valess en was nogal omstreden omdat er nu geen veganistische burger meer op de kaart staat. Dat is natuurlijk jammer en iets de McDonald’s, die zich continu aanpast aan de wensen van haar gasten, misschien iets aan kan verbeteren.

homestyle crispy chicken veggie van McDonald's

Voor de vegetariërs is de Homestyle Crispy Chicken Veggie echter geweldig, want je kunt voor het eerst een product eten dat daadwerkelijk in de buurt komt van de ervaring van kip, zónder je principes opzij te zetten.

Maar ook voor de vleeseters is dit top, want je merkt het niet eens. Er is geen enkele reden om de gewone Homestyle Crispy Chicken niet een keer te vervangen voor de Veggie variant op je meatless monday. Het biedt ook hoop voor de toekomst: de vervangers worden steeds beter. Het wordt bovendien vele malen toegankelijker om een vegetarisch product te eten, doordat juist McDonald’s zo’n goed geslaagd vegetarisch product verkoopt.

Ik vermoed doordat Valess vleesvervangers maakt van zuivel, deze eiwitten eenvoudiger de structuur van kip kunnen nabootsen dan met plantaardige ingrediënten. Ik had graag deze burger gebruikt voor de Berliner kipburger als vega variant. Helaas is de Valess burger exclusief voor McDonald’s en zijn de vleesvervangers van Valess uit de supermarkt wat mij betreft geen aanrader. Je zult dus echt naar die grote gele M moeten om het te proberen.

McDonald’s: wat kan beter?

Kijk, ik ben dus fan. Maar er zijn altijd dingen die beter kunnen. Ik eet bijvoorbeeld nog steeds niet de Franse frietjes van de McDonald’s. Ik vind ze gewoon heel bleek, slap en zout.

En dat het een smaakkwestie is, blijkt zeker: een zeer wetenschappelijk onderzoek (lees: vragen aan mensen in mijn omgeving), wijst uit dat de frietjes van McDonald’s uitermate hoog gewaardeerd worden! Bovendien zijn de Franse frietjes het meest verkochte product van McDonalds wereldwijd.

Ook de beroemde fritessaus vindt in Nederland ruim aftrek, die ik eigenlijk ook niet lekker vind. Lekker kleurtje Tsjernobylgeel, dat dan weer wel! Deze Madsauce is trouwens gewoon verkrijgbaar in de supermarkt. Waar blijft de barbecuesaus, McDonald’s?

Tot slot is er nog verbetering mogelijk op het gebied van dierenwelzijn en milieu. Je gebruikt nu eenmaal veel wegwerpverpakkingen bij McDonald’s en een deel van de producten komt uit de bio-industrie. Ik wil tegelijkertijd ook benadrukken dat de McDonald’s hier sinds de jaren negentig grote stappen in heeft gezet.

Conclusie: I’m lovin’ it

Ik ben dus eigenlijk enorm enthousiast over de McDonald’s. Het is in ieder geval míjn favoriete fastfoodketen. Ik vind de culturele implicaties, de geschiedenis van het bedrijf en de logistieke efficiëntie van het bedrijf op zijn zachts gezegd indrukwekkend. Er valt natuurlijk nog een hoop te verbeteren en met een veranderende wereld zal de McDonald’s dat ook moeten. Het schept echter vertrouwen dat er al stappen worden ondernomen en de unieke formule, die nu wereldwijd door fastfoodketens wordt gebezigd, kan hier vast voor worden ingezet. Kortom: ik kan niet anders dan me aansluiten bij de McDonald’s fanbase. I’m lovin’ it.

Wat eten jullie graag bij de McDonald’s? Of heb je een andere favoriet? Ik vind het super om dat te zien en/of horen! Laat het me weten via de comments, op Facebook, op TikTok of op Instagram via @madamesjalot of #madamesjalot.

Cheers!